داستان زن و مردی که برای طلاق باید دوباره ازدواج کنند

در میان ده‌ها مراجعه‌کننده به مجتمع قضایی ونک، پرونده «ناصر» و «مریم» قدری عجیب بود. زن و شوهر جوان برای طلاق آمده بودند، اما ابتدا باید ازدواج می‌کردند!

 به گزارش ایرنا برای قاضی «غلامرضا احمدی» که سال‌ها با پرونده‌های مختلف و گاه عجیب برخورد کرده بود، دادخواست طلاق ناصر و مریم مورد تازه‌ای نبود. محتوای پرونده نشان می‌داد این زن و شوهر به دلایل معمول همچون « نبود امکان سازش» یا «نبود تفاهم در زندگی مشترک» تصمیم گرفته‌اند متارکه کنند. زوج جوان چند روز قبل دادخواست شان را به شعبه 276 ارائه داده بودند، اما قاضی با مطالعه عقدنامه و شنیدن حرف‌های آنها به فکر فرو رفته بود. انگار یک جای کار می‌لنگید و رسیدگی به طلاق آنها را عقب می‌انداخت. تجربه سالیان زیاد، قاضی را متقاعد کرده بود از دفترخانه‌ای که روی عقدنامه ثبت شده استعلام بگیرد. چند روز بعد نتیجه استعلام نشان داد هیچ سابقه‌ای از ازدواج زن و شوهر جوان در دفترخانه وجود ندارد.

حالا در یک روز سرد نیمه آبان ماه ناصر و مریم پشت در دادگاه منتظر بودند تا قاضی احمدی راه چاره‌ای برای آنها بیندیشد. زوج جوان بر این باور بودند که با فوت سردفتر قبلی سابقه ثبت ازدواج آنها گم شده است. دلیل اولشان وجود عقدنامه و دلیل دومشان شناسنامه پسرشان بود که حالا 10 سال داشت.

زندگی ناصر و مریم تا دو سال پیش نه تنها مشکل خاصی نداشت، بلکه مورد عجیبی هم در زندگی آنها دیده نمی‌شد، تا آنکه سر و کله خواهر خلافکار مریم پیدا شد. «مرضیه» بعد از 5 سال حبس از زندان بیرون آمد و کلاف زندگی زن و شوهر جوان پیچیده شد. ناصر نه دل خوشی از خواهرزنش داشت و نه از باجناقش، با این حال روی حرف همسرش حرفی نزد و چند روزی از او پذیرایی کردند. ناصر می‌دانست که مرضیه پنهان از خانواده برای شوهرش پول و خوراکی به زندان می‌فرستد، اما باورش نمی‌شد که از خانه خواهرش سرقت کند. یک روز زاغ سیاه خواهرزنش را چوب زد و او را در هنگام دزدی گیر انداخت.

همین موضوع باعث جنجال زیادی شد و پای پلیس به میان آمد. در نهایت مرضیه رها شد، اما مریم را با خودش به خانه مادرشان برد. ناصر از آن آدم‌هایی نبود که منت همسرش را بکشد، معتقد بود زنی که قهر کرده خودش برمی‌گردد، اما زنش برنگشت و پدر و پسر یک سال تنها ماندند. چند باری واسطه فرستاد و باز هم مریم اهمیتی نداد. ناصر بالاخره راضی شد که خودش دنبال همسرش برود، اما او به طرفداری از خواهر و مادر مطلقه‌اش دعوا راه انداخت و حتی ناصر کتک مفصلی از همسایه‌ها خورد. همین چند ماه پیش بود که مریم تماس گرفت و از ناصر خواست به‌طور توافقی از هم طلاق بگیرند و ناصر هم با وجود علاقه به همسرش به جدایی رضایت داد، شاید خودش و پسرش از این ماجرا رها شوند.

ماجرای آشنایی زن و مرد به 13 سال قبل بازمی گشت. ناصر 19 ساله بود و مریم 18 ساله را نخستین بار هنگام اسباب کشی در حیاط خانه عمه‌اش دید، احساس کرد باید به زن بیوه و دخترانش کمک کند. همان روز دستش زخم بزرگی برداشت و مریم داشت دستش را پانسمان می‌کرد که به او دل باخت. همان شب دختر به خانه ناصر زنگ زد و حالش را پرسید. ناصر نه به‌سربازی رفته بود و نه دبیرستان را تمام کرده بود، اما دلش را به دریا زد و از مریم خواستگاری کرد. همه چیز سریع اتفاق افتاد و با هم ازدواج کردند. انگار سرنوشت آنها در همان اسباب کشی جا به جا شده بود.

در آن روز سرد پاییزی که باد ملایمی برگ‌های زرد را به کف خیابان می‌ریخت، زن و شوهر پشت در شعبه 276 منتظر وارد شدن به دادگاه بودند. نزدیک به 13 سال از جشن عروسی آنها می‌گذشت که از آن مدت 11 سال را خوب و خوش زندگی کرده بودند و پسری 10 ساله داشتند و حالا خزان زندگی مشترک آنها فرا رسیده بود.

منشی دادگاه مراجعان ساعت 11 را به دادگاه فراخواند. ناصر و مریم روبه‌روی جایگاه روی صندلی‌های سرد فلزی نشستند. قاضی احمدی در خصوص روند پرونده توضیحاتی به زوج جوان داد و باز هم از آنها خواست با هم مدارا کنند و نسبت به یکدیگر گذشت داشته باشند. سپس به وجود پسرشان اشاره کرد که تا آخرین روز زندگی به پدر و مادر نیاز خواهد داشت. داشت از سختی‌های تنهایی و طلاق می‌گفت، که مریم از توهین و تحقیر خودش حرف زد و ناصر از وابستگی همسرش به خواهر خلافکارش. یکی در میان به ضعف و ایرادهای هم اشاره و شروع کردند به شرط و شروط گذاشتن. در میان مشاجره آنها قاضی به میان حرف آنها آمد و گفت؛ ظاهراً هیچ کدام گوش شنوایی ندارید و بیشتر به طلاق تمایل دارید تا ادامه زندگی مشترک! محتویات پرونده هم توافق شما را روی طلاق نشان می‌دهد. با این حال شما باید به دفترخانه مراجعه کنید و سند ازدواجتان را از نو ثبت کنید تا مدرکی مبنی بر ازدواج شما وجود داشته باشد که ما بتوانیم طلاق شما را صادر کنیم.

زن و شوهر برگه‌های مربوطه را امضا کردند و از اتاق خارج شدند تا نامه دادگاه را از دفتر شعبه برای ثبت واقعه ازدواج تحویل بگیرند. اما پیش از آن قاضی احمدی با لبخندی ملایم به زن و شوهر گفت:«حالا که می‌روید تا دوباره عقد کنید، روی حرف‌های من هم فکر کنید، شاید تقدیر فرصتی دوباره برای زندگی مشترک به شما داده باشد...». ناصر و مریم بدون آنکه جوابی بدهند سرشان را به احترام تکان دادند و بیرون رفتند.

با این شرایط از همسرتان نفقه دریافت کنید

گردآوری مطلب توسط:جامعه شناسجامعه شناس
اگر منزلی که شوهر تهیه نموده، مناسب شئونات اجتماعی زن باشد ولی سکونت در آن موجب احتمال ضرر و زیان شرافتی یا بدنی (آزار و اذیت) زن باشد، خروج زوجه از آن منزل، نشوز و عدم اطاعت محسوب نمی‌‌شود و نفقه تا زمان برطرف شدن مشکل به وی تعلق می‌‌گیرد.

حتما بسیار پیش آمده که در موقعیتی قرار گرفته‌اید که نمی‌دانسته‌اید مشکل‌تان را چگونه حل کنید یا اینکه نسبت به شرایط حقوقی محقق شدن آن فعل و آثار احتمالی آن آگاهی کافی نداشته‌اید. در مجموعه نوشتاری تحت عنوان «آیا می‌دانید» شما را با برخی از این موارد آشنا می‌کنیم.

آیا می‌دانید؟

به زنی که از همسرش در مفهوم خاص و عام تمکین نکند ناشزه می‌‌گویند و این زن مستحق نفقه نیست.

آیا می‌دانید؟

زن باید در منزلی که شوهر تعیین می‌‌کند سکنی نماید مگر آنکه هنگام عقد اختیار تعیین منزل به زن داده شود.

آیا می‌دانید؟

اگر منزلی که شوهر تهیه نموده، مناسب شئونات اجتماعی زن باشد ولی سکونت در آن موجب احتمال ضرر و زیان شرافتی یا بدنی (آزار و اذیت) زن باشد، خروج زوجه از آن منزل، نشوز و عدم اطاعت محسوب نمی‌‌شود و نفقه تا زمان برطرف شدن مشکل به وی تعلق می‌‌گیرد.

آیا می‌دانید؟

در فاصله میان عقد و انجام ازدواج، نفقه‌‌ای به زن تعلق نمی‌‌گیرد مگر اینکه زن جهت شروع به زندگی اعلام آمادگی کند ولی مرد از بردن همسرش خودداری کند و در این صورت زن مستحق دریافت نفقه می‌‌باشد.

آیا می‌دانید؟

زنی که شوهرش نفقه پرداخت نمی‌کند هم می‌‌تواند شکایت کیفری نماید و هم دادخواست حقوقی ارائه کند.

آیا می‌دانید؟

نفقه زمان حال از طریق شکایت کیفری قابل مطالبه است و نفقه زمان گذشته از طریق ارائه دادخواست حقوقی قابل مطالبه است.

آیا می‌دانید؟

به زنی که بعد از عقد، شروع به زندگی زناشویی و رفتن به منزل شوهرش را منوط به پرداخت مهریه نماید، نفقه تعلق می‌‌گیرد.

آیا می‌دانید؟

اگر شوهر با داشتن استطاعت مالی نفقه زن خود را با وجود تمکین همسرش به وی ندهد، و یا از پرداخت نفقه سایر اشخاص واجب النفقه خودداری نماید مجازاتش برابر قانون از 3 ماه و 1 روز تا 5 ماه حبس است.

آیا می‌دانید؟

در زمان عده طلاق رجعی که 3 ماه و 10 روز پس از ثبت طلاق می‌‌باشد مرد مکلف به پرداخت نفقه همسرش می‌‌باشد.

آیا می‌دانید؟

اگر طلاق به علت عدم تمکین و اطاعت زوجه از همسرش صادر شده باشد در زمان عده نفقه‌‌ای به زن تعلق نمی‌‌گیرد مگر آنکه در تمکین شوهر قرار گیرد.

آیا می‌دانید؟

مهریه عندالمطالبه است یعنی به محض انعقاد عقد نکاح، زن مالک مهریه می‌‌شود. 

مردان از اثرات طلاق بیشتر تاثیر می‌گیرند یا زنان؟

مردان از اثرات طلاق بیشتر تاثیر می‌گیرند یا زنان؟

افسانه کرمی می گوید:

بارها شنیده‌ و خوانده‌ایم که طلاق رفتارها و زندگی اجتماعی زنان را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد و همچنین بارها درباره اثرات مخرب طلاق بر کودکان و ابعاد مخربش بر آینده آنان مطالبی شنیده یا خوانده‌ایم، اما در این میان مردها حلقه گم‌شده‌ای هستند که هیچ‌گاه از آنان در این ارتباط صحبتی به میان نمی‌آید یا کمتر سخنی در این مورد شنیده شده ‌است. روان‌شناسان بارها به این نکته اشاره کرده‌اند که طلاق تنها زمینه‌ساز جدایی و دوری زوج‌ها از یکدیگر نیست، بلکه اثرات روحی بسیار مخربی را برای هر دو طرف طلاق در پی دارد، اما هرگز به این موضوع نپرداخته‌اند که طلاق بیشتر بر کدام زوج تاثیر منفی می‌گذارد. پژوهشگران سوئدی در تحقیق جدیدی که روی یکصد هزار زن و مرد متارکه کرده در بیش از 35 کشور اروپایی، آمریکایی و آسیایی انجام داده‌اند، به این مهم دست یافته‌اند که پیامدهای نامطلوب طلاق بر مردان 24درصد بیشتر از زنان است.

یک جامعه شناس و پژوهشگردر همین باره عنوان می‌کند: مردان همانند زنان بعد از طلاق دچار مشکلات بسیاری می‌شوند، اما به دلیل اینکه حق طلاق در کشورمان با مردان است، آن‌ها تحت‌تاثیر این عنوان قرار می‌گیرند. بنابراین مردها در نظر عموم جامعه ظالم و بی‌رحم هستند و زنان مظلوم و ستمدیده. اگر می‌خواهید بدانید که طلاق چه آثاری بر زندگی مردان دارد، در ادامه این گفتگو با ما همراه باشید.
افسانه کرمی می‌گوید: مردها هنگامی که همسرشان را طلاق می‌دهند، این امکان برایشان وجود دارد تا بتوانند به صورت مستقل و به دور از خانواده‌شان زندگی کنند. گرچه برخی از آنان نیز به خانه پدری خود باز می‌گردند، مردها تا مدتی احساسات خود را درباره زندگی گذشته‌شان سرکوب می‌کنند.
وی بیان نکردن احساسات در مردان را منجر به تحمل فشار روانی از سوی آنان می‌داند و بیان می‌کند: مردان سعی می‌کنند هرگز گریه نکنند و کمتر با دوستان و اطرافیانشان درد‌و‌دل کنند و قدمی برای کاهش بار فشارهای عصبی و ناراحتی‌هایشان برندارند. همچنین مردان در مقایسه با زنان رفتارهای غیرمنطقی بیشتری از خودشان نشان می‌دهند و رفتارهای اخلاقی نامناسب‌‌شان بیشتر است که این امر موجب وارد شدن آسیب‌های شدید روحی و روانی به خودشان می‌شود.
این جامعه شناس، بروز افسردگی را در مردانی که همسرانشان را طلاق داده‌اند،‌ امری شایع می‌داند و توضیح می‌دهد: افسردگی پس از طلاق تنها در مورد زنان صادق نیست، بلکه مردان نیز بعد از طلاق دچار این عارضه می‌شوند.
کرمی به زندگی مجردی مردان بعد از متارکه اشاره و بیان می‌کند: از آنجایی که مردان در جامعه‌ می‌توانند زندگی مجردی داشته باشند و این امر از سوی جامعه پذیرفته شده و برای آنان صورت ناپسندی ندارد، آن‌ها تا آخر عمرشان می‌توانند به تنهایی زندگی کنند، اما این زندگی مجردی انحطاط اخلاقی آنان را به دنبال خواهد داشت.
چرا مردان بیمار می‌شوند؟
وی این‌گونه مردان را در معرض آسیب‌هایی می‌داند و می‌گوید: بیماری‌های جنسی‌ مانند ایدز و اعتیاد بیشتر سلامت جسمی این دسته از مردان را تهدید می‌کند.
این کارشناس ارشد جامعه شناسی می‌افزاید: زنان این توانایی را دارند که در جمع خانوادگی یا دوستان به بیان احساسات خود بپردازند و از این طریق خود را تخلیه روحی و روانی‌کنند و بار فشارهایی را که بر آنان وارد شده است کاهش دهند.
اعلمی ادامه می‌دهد: یکی از مشکلات زنان بعد از طلاق نوع نگاهی است که اطرافیان به آنان دارند؛ زیرا در جامعه ما بانوانی که طلاق گرفته‌اند محدودیت‌های زیادی دارند، اما برای مردان چنین دیدی وجود ندارد و آن‌ها به راحتی در جمع دوستان یا فامیل حاضر می‌شوند و ارتباط برقرار می‌کنند، در صورتی که این ظاهر قضیه است، زیرا در این زمینه هیچ زنی دوست ندارد همسرش با مردی که مطلقه محسوب می‌شود، معاشرت داشته باشد.
این پژوهشگر، با بیان اینکه مردان نیز ممکن است بعد از طلاق با مشکلات مالی روبه‌رو ‌شوند، عنوان می‌کند: همواره بیان می‌شود زنان بعد از طلاق دچار مشکلات مالی می‌شوند، اما گاه مشکلات اقتصادی بعد از طلاق شامل مردان نیز می‌شود و حتی می‌توان گفت گاهی مردان شدیدتر از زنان با مشکلات مالی بعد از طلاق روبه‌رو می‌شوند؛ زیرا آنان باید نفقه، مهریه و خرج فرزند را پرداخت کنند و شاید بتوان گفت یکی از دلایل افسردگی مردان به همین موضوع ارتباط داشته باشد.
وی می‌افزاید: آن‌‌ها می‌گویند، در زندگی گذشته‌مان به طور مشترک بسیاری از مشکلات را تحمل کردیم که مسببش همسرمان بود و حالا نیز باید نفقه یا مهریه او را، پرداخت کنیم. از سوی دیگر به دلیل اینکه باید هر ماه یا هر چند ماه یک‌بار مهریه را بپردازند، بیشتر کار می‌کنند که این امر آن‌ها را ناراحت می‌کند.
کرمی یکی دیگر از مشکلات مردان را وجود تضادها می‌داند و عنوان می‌کند: هنگامی که زوج‌ها از یکدیگر جدا می‌شوند، تا مدتی مرد با این حس درگیر است که آیا بهترین راه را انتخاب کرده، آیا زندگی گذشته‌اش اصلاح‌شدنی نبوده؟ از سوی دیگر این فشارها به دلیل اینکه حق طلاق با او بوده، بیشتر می‌شود و به نوعی سرگردانی را تجربه می‌کند.
این جامعه شناس ادامه می دهد: دوگانگی عاطفی نیز از جمله مواردی است که در این مدت مردها را آزار می‌دهد، زیرا به علت ملاک‌ها و خوبی‌هایی که در همسر سابقش وجود داشته، او را به عنوان همسر انتخاب کرده و این تفکر هنوز در گوشه‌ای از ذهنش جای دارد و آن‌ را به خاطر می‌آورد و از سوی دیگر اختلاف‌هایی را به یاد می‌آورد که سبب از بین رفتن زندگی‌اش شده است.
وی توصیه می‌کند: اگر به زندگی گذشته خود خاتمه داده‌اید، برای اینکه بتوانید یک زندگی جدید را به همراه همسر جدیدتان آغاز کنید، به‌طور حتم باید از یک مشاور کمک بگیرید تا بتوانید سایه زندگی گذشته‌تان را از بین ببرید و به آرامش روحی و روانی برسید.
افسانه کرمی/ روزنامه شهرآرا